Słysząc słowo „karat” najczęściej wyobrażamy sobie drogocenną biżuterię, wykonaną ze złota i szlachetnych kamieni. Wyobrażenie to nie do końca wyczerpuje jednak istotę zagadnienia. Wyjaśniamy więc, czym dokładnie jest karat, skąd pochodzi jego nazwa i do czego jest on wykorzystywany we współczesnym jubilerstwie.
Etymologia słowa karat, czyli skąd przywędrowała do nas miara złota?
Jak się okazuje, by dowiedzieć się nieco więcej o karacie, należy cofnąć się aż do czasów średniowiecznych. To właśnie z tej epoki wywodzi się etymologicznie słowo „karat”. Przed wiekami określenie karobu oznaczało dosłownie drzewo chleba świętojańskiego, którego nasiona wykorzystywane były w celu oceny wagi kamieni szlachetnych. Było to możliwe, gdyż zgodnie z ówczesnymi przekonaniami, każde ziarno ważyło 0,2 g. Jak nietrudno się domyślić, teoria ta niewiele miała wspólnego z rzeczywistością i została ona obalona na przestrzeni wieków. Niemniej jednak słowo przeniknęło do języka francuskiego, ewaluując przy tym do formy „carat”. W innych językach europejskich przyjęło się natomiast jako „karat” i tak funkcjonuje do dnia dzisiejszego.
Czym jest karat?
Karat to nic innego, jak jednostka miary, wykorzystywana w jubilerstwie. Pomimo tego, że określenie to, staje się coraz bardziej powszechne, wiele osób zastanawia się z pewnością: 1 karat ile to gram? Jak pokazuje praktyka, niewiele się w tej kwestii zmieniło, gdyż jeśli chodzi o karat, waga w dalszym ciągu wynosi 0,2 g, przy czym jest ona znacznie bardziej precyzyjna. Przy jej pomocy określana jest zarówno wielkość pereł i kamieni szlachetnych, jak i czystość złota. I to właśnie jako miara złota karat funkcjonuje w świadomości ludzi niemalże na całym świecie.
Jaką wartość ma karat?
Wbrew pozorom, waga w karatach niewiele ma wspólnego z wielkością kamienia. Jak się bowiem okazuje, liczba karatów w danym kamieniu nie determinuje jego wielkości, ale ma zdecydowany wpływ na jego wagę. W praktyce oznacza to, że dwa diamenty mogą mieć taką samą masę, ale znacząco różnić się zarówno pod względem wyglądu, jak i wielkości. Ważny natomiast jest fakt, że to właśnie ilość karatów kamieni szlachetnych staje się współcześnie wyznacznikiem ich wartości. Jak nietrudno się domyślić, im więcej karatów ma kamień szlachetny, tym większą wartość rynkową będzie on posiadał. Ostateczna cena uwarunkowana będzie jednak fluktuacjami rynku oraz wahaniami kursów walut. Dlatego też aktualne ceny za 1 karat warto sprawdzić w salonie jubilerskim.
Jakie czynniki kształtują rynkową cenę diamentów?
Diamenty to wyjątkowe kamienie szlachetne, których koszt kształtuje się pod wpływem wielu czynników. Nie będą to jedynie karaty, ale również masa, czystość, barwa i szlif. Najwyższe ceny na rynku osiągają współcześnie diamenty bezbarwne lub prawie przeźroczyste. Nie ulega jednak wątpliwości, że są one najrzadziej spotykanymi kamieniami z tej grupy.
Na barwę kamienia wpływa również jego czystość. Dlatego też za nieskazitelne diamenty musimy zapłacić znacznie więcej, niż za kamienie z drobnymi nawet skazami. Ostatnim istotnym czynnikiem będzie natomiast szlif, który uwarunkowany jest już warsztatem jubilera, dzięki któremu możliwe staje się wyciągnięcie z kamienia tego, co w nim najpiękniejsze.
Współcześnie największą popularnością cieszy się szlif brylantowy, z kolei mniej znane są szlify markiza, szmaragd czy łezka. Warto wiedzieć również, że największy znaleziony do tej pory diament ważył aż 621,2 g, czyli 3106 karatów. Odkryto go na terenie RPA w 1905 r. Niestety, został on pocięty na mniejsze fragmenty. Największe z nich zostały umieszczone w klejnotach koronnych, należących współcześnie do brytyjskiej rodziny królewskiej.
Współczesne oznaczenia złota – czym różni się karat od próby?
Jak już wspomnieliśmy, karat służy również do szacowania czystości złota. Określenie 24-karatowe złoto zna z pewnością wiele osób. Oznacza ono czysty metal, bez żadnych domieszek. Pomimo tego, że określenie to kojarzone jest z luksusową biżuterią, w jubilerstwie materiał taki wykorzystywany jest stosunkowo rzadko. Wpływa na to jego wyjątkowa miękkość, wykluczająca możliwość wyrobu trwałej biżuterii. Stop 18-karatowy zawiera już 75% złota, zaś stop 8-karatowy 33,3% kruszcu. Inna miara złota to natomiast próba, wskazująca zawartość czystego złota w stopie metalu. Czystym złotem będzie więc próba 999, próba 585 zawiera już 58,5% złota, zaś próba 333 będzie miała 33,3% zawartości cennego kruszcu.